Τρίτη 26 Μαΐου 2009

Τα λάθη των χθεσινών θεμάτων και η περιπέτεια της βαθμολόγησής τους.


Με χαρά πήρα ένα κείμενο που σχολιάζει τα θέματα της Φυσικής Κατεύθυνσης, από τους συναδέλφους Σταύρο Λέτη και Θρασύβουλο Μαχαίρα. Η χαρά μου έγκειται στο ότι ο Θρασύβουλος είναι παλιός μου συμφοιτητής και όχι κάποιος τυχαίος. Ο πρώτος του Φυσικού του έτους .... (μην τα λέμε και όλα...). Γεια σου Θρασύβουλε, έστω και από τη θέση αυτή.

Τα λάθη των χθεσινών θεμάτων

Φυσικής Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

και η περιπέτεια της βαθμολόγησής τους

Κύρια χαρακτηριστικά των θεμάτων ήταν η προχειρότητα, η έλλειψη φαντασίας, η απουσία κάθε φυσικής σκέψης, η αοριστολογία και τέλος τα λάθη. Πιστεύουμε ότι αρκετοί καλοί μαθητές, που έχουν την ικανότητα να σκέφτονται πιο βαθιά και άρα πιο καλά από αυτούς που βάλανε τα θέματα, θα αδικηθούν σε πολλά βαθμολογικά κέντρα, επειδή το Υπουργείο δε θα πάρει θέση στις ερωτήσεις των υπευθύνων βαθμολόγησης.

Ας γίνουμε πιο σαφείς:

Θέμα 1ο:

1) Είναι λάθος ολόκληρη η ερώτηση. Δεν υπάρχει φθίνουσα ταλάντωση που το πλάτος να μειώνεται εκθετικά με το χρόνο. Στη φθίνουσα ταλάντωση που εξετάζει το σχολικό το πλάτος δίνεται από μια πολύπλοκη συνάρτηση η οποία δεν είναι εκθετική. Για κάποιους μαθηματικούς λόγους όμως η πολύπλοκη αυτή συνάρτηση μπορεί να αποδείξει ότι το (γ) του 1ου ερωτήματος είναι σωστό.

Με λίγα λόγια το (γ) που πρέπει να τσεκάρει ο μαθητής ως σωστό, είναι σωστό όχι γιατί το πλάτος της φθίνουσας ταλάντωσης είναι εκθετική συνάρτηση του χρόνου, αλλά γιατί η σωστή συνάρτηση (που δεν είναι εκθετική συνάρτηση του χρόνου)δίνει το ίδιο αποτέλεσμα.

2) Υπάρχει η λάθος διατύπωση ˝ Η απομάκρυνση και η επιτάχυνση σε μια απλή αρμονική ταλάντωση έχουν πάντα αντίθετο πρόσημο...˝. Η απομάκρυνση και η επιτάχυνση σε μια απλή αρμονική ταλάντωση είναι πάντα αντίρροπα διανύσματα. Οι αλγεβρικές τους τιμές έχουν πάντα αντίθετο πρόσημο.

5δ) Οι μαθητές πρέπει να απαντήσουν ότι το ερώτημα (5δ) είναι σωστό γιατί έτσι λέει το σχολικό βιβλίο.

Όμως υπάρχουν εξαναγκασμένες ταλαντώσεις, όπως π.χ. η εξαναγκασμένη χωρίς απόσβεση με διεγέρτη αρμονική συνάρτηση του χρόνου που αναφέρεται στο σχολικό, η εξαναγκασμένη με απόσβεση στο μεταβατικό της στάδιο και τόσες άλλες εξαναγκασμένες ταλαντώσεις στις οποίες η διεγείρουσα δύναμη δεν είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνου (είναι π.χ. περιοδική, μη περιοδική κ.λ.π.), στις οποίες ο διεγέρτης δεν επιβάλλει τη συχνότητά του στον ταλαντωτή.

Αφού όμως κάθε επιστημονικά τεκμηριωμένη λύση είναι δεκτή είναι έτοιμα τα βαθμολογικά κέντρα να δώσουν μόρια και στους μαθητές που θα γράψουν ότι το ερώτημα 5δ είναι λάθος;

Συμπέρασμα:

Είτε απαντήσει ο μαθητής ότι το ερώτημα 5δ είναι σωστό, όπως λανθασμένα αναφέρει το σχολικό, είτε απαντήσει ότι είναι λάθος, όπως και είναι η σωστή απάντηση, πρέπει να πάρει όλες τις μονάδες που προβλέπονται.

Θέμα 2ο:

1) Στην ίδια εκφώνηση, αλλά και σε παρακάτω εκφωνήσεις χρησιμοποιούνται οι λέξεις ˝ταχύτητα˝ και ˝μέτρο ταχύτητας˝. Προφανώς δε μπορεί και δεν είναι σωστό να έχουν το ίδιο νόημα. Άρα, όταν λέει ο συντάκτης του θέματος ταχύτητα, εννοεί το διάνυσμα της ταχύτητας όπως και είναι το σωστό (όταν λέμε ταχύτητα εννοούμε πάντα το διάνυσμα) και όταν λέει μέτρο ταχύτητας εννοεί το μέτρο της ταχύτητας.

Κατά την εκφώνηση, ˝υ0 είναι η ταχύτητα του κέντρου Ο˝. Άρα το υ0 είναι διάνυσμα και συνεπώς το μέτρο της ταχύτητας του σημείου Α δεν μπορεί να πληροί καμιά από τις σχέσεις που δώσανε στους μαθητές για να επιλέξουν τη σωστή. Δε μπορεί ένα μέτρο διανύσματος να είναι ίσο με μια διανυσματική σχέση και άρα να είναι διάνυσμα.

Αλλά αν ο μαθητής δεν επιλέξει τη σωστή χάνει αυτόματα 3 μονάδες. Ακόμη και αν ακόμη εξηγήσει στο γραπτό του παρακάτω, τους λόγους για τους οποίους απορρίπτει τις επιλογές που του δόθηκαν οι μονάδες θα έχουν χαθεί, γιατί κάποιες μονάδες είναι μονάδες τσεκαρίσματος και όχι δικαιολόγησης.

3) Ο μαθητής σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, έμαθε ότι με x,υ,α συμβολίζονται η απομάκρυνση, η ταχύτητα και η επιτάχυνση αντίστοιχα σε μια απλή αρμονική ταλάντωση. Στην εκφώνηση αυτού του θέματος όμως συμβολίζονται έτσι τα μέτρα τους. Άρα θα πρέπει κατά τη λύση της άσκησης να βάλει απόλυτες τιμές. Αλλιώς πρέπει να χάσει μονάδες.

Με λίγα λόγια πρέπει κατά τη λύση αυτής της άσκησης ο μαθητής να γραφεί

x=Α│ημ(ωt+φ│

υ=ωΑ│συν(ωt+φ)│

α=ω2Α│ημ(ωt+φ│ ή α=ω2x κ.λ.π.

Πρέπει δηλαδή να εξασφαλίσει ότι αυτά που γράφει είναι θετικά γιατί τα x,υ,α είναι μέτρα φυσικών μεγεθών.

Και κάτι ακόμη. Αν ένας μαθητής επικαλούμενος ότι για να είναι σωστή μια σχέση πρέπει τα δύο μέλη να έχουν τις ίδιες μονάδες κάτι που δε συμβαίνει στα 3α και 3β μπορεί να πει ότι σωστό είναι το 3γ χωρίς τίποτε άλλο; Ή θα πρέπει να φανεί τυχερός σε ποιο βαθμολογικό κέντρο θα πέσει.

Θέμα 3ο:

γ) Στα σημεία των οποίων ζητείται η διαφορά φάσης θα έπρεπε να έχει εξασφαλισθεί από την εκφώνηση της άσκησης ότι έχει φτάσει το κύμα.

δ) Δίνεται μια εξίσωση κύματος, μια συνάρτηση δηλαδή τριών μεταβλητών, χωρίς να έχει καθοριστεί το πεδίο τιμών καμιάς μεταβλητής. Στο (δ) λοιπόν ερώτημα ζητείται από το μαθητή να σχεδιάσει στιγμιότυπο του κύματος (να κάνει δηλαδή γραφική παράσταση της συνάρτησης) στο μιλιμετρέ χαρτί.

Από πού θα ξεκινήσει το παιδί να ζωγραφίζει το στιγμιότυπο; Και που ξέρει που ήταν το κύμα όταν άρχισε να μετράει ο χρόνος; Και αν ξεκινήσει από το μείον άπειρο ποιο μιλιμετρέ να του φτάσει; Και αν για χρονική στιγμή t=0 s πάρει όταν το κύμα ήταν στη Λαμία; Σε τι αόριστα πράματα του ζητάνε να απαντήσει; Ένας καλός μαθητής που ξέρει μαθηματικά τι θα κάνει; Κανονικά μπορεί να κάνει σχεδόν ότι θέλει. Το ερώτημα είναι τι θα κάνουν τα βαθμολογικά κέντρα.

Θέμα 4ο:

Οι σωστές δικαιολογήσεις σε αυτό το θέμα είναι πολύ λεπτές. Όμως πολλά λάθη θα παρθούν ως σωστά με αποτέλεσμα να αδικούνται καλοί μαθητές. Από αυτή τη θέση δε θα μπούμε σε μια αναλυτική παρουσίαση της άσκησης.

Όμως θέλουμε να επισημάνουμε το εξής:

· Θα πρέπει κατά τη λύση της άσκησης να σχεδιαστούν όλες οι δυνάμεις πάνω στα σώματα (και στο στερεό Π και στο σώμα Σ) ώστε να φανεί ο ρόλος τους, οι μηδενισμοί των ροπών τους και οι ισορροπίες.

· Σε μια σωστή λύση πρέπει η δύναμη F να μεταφερθεί αμέσως πάνω στο στερεό Π με κατάλληλο τρόπο ώστε να δικαιολογείται η Φυσική που θα χρησιμοποιηθεί παρακάτω στη λύση. Και πρέπει να χρησιμοποιηθούν πολύ προσεκτικές λέξεις για την περιγραφή και λύση της άσκησης, ώστε να φανεί και να είναι σωστό από άποψης Φυσικής ποιος και πως δίνει ενέργεια μέσω του έργου του στα σώματα.

Από λύση που θα διατηρεί την F στο σημείο Α του σχοινιού πρέπει να αφαιρεθούν μονάδες. Δεν είναι δυνατόν να ασκείται δύναμη σε σώμα που δεν έχει μάζα, όπως είναι το σχοινί και να μιλάμε για έργο της F. Το σημείο Α δεν έχει μάζα (και όλο το σχοινί βέβαια). Άρα η μεταβολή της κινητικής του ενέργειας είναι μηδέν. Τότε όμως από το Θ.Μ.Κ.Ε και το έργο της F θα καταλήξει στο παράλογο να είναι μηδέν. Εννοιολογικά λοιπόν και για να γλιτώσει ο ορισμός του έργου από κακοποιήσεις, η δύναμη F πρέπει να φύγει από το Α.

Εξ άλλου πως μπορεί η F να δίνει ενέργεια σε κάποιο σώμα αν δεν ασκείται σε αυτό.

Καλή τύχη στα γραπτά των μαθητών

Σταύρος Λέτης Θρασύβουλος Κων. Μαχαίρας

Φυσικός Φυσικός

Λιβαδειά Μαγνησία.

letis@paideia-frod.gr tmachairas@sch.gr


Και ένα σχόλιο από τον Κώστα Μυσίρη, που δεν ... μπορεί να γραφεία στα σχόλια, λόγω περιεχομένου. Δείτε το από εδώ.

Ήρθε και η απάντηση στον Κώστα Μυσίρη από τον Θρασύβουλο Μαχαίρα. Μπορείτε να την διαβάσετε από εδώ.


7 σχόλια:

Θοδωρής Παπασγουρίδης είπε...

Θα συμφωνήσω με το ΣΥΝΟΛΙΚΟ πνεύμα του σχολίου των συναδέλφων, αλλά σε κάποια σημεία βρίσκω ότι είναι υπερβολικό. Συγκεκριμένα:
1) όταν μιλάς για πρόσημο απομάκρυνσης-επιτάχυνσης, ΠΡΟΦΑΝΩΣ και αναφέρεσαι σε αλγεβρικές τιμές
2) είναι ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ ότι δεν μπορεί το ΜΕΤΡΟ της ταχύτητας να είναι ίσο με κάποιο ΔΙΑΝΥΣΜΑ
3)ΔΙΑΦΩΝΩ ότι πρέπει να κοπούν μονάδες αν δεν μπουν τα απόλυτα. Η σχέση αναφέρεται σε τετράγωνα και αν δεν κάνω λάθος, το τετράγωνο της αλγεβρικής τιμής και το τετράγωνο του μέτρου είναι ίσα.
Η βασική διαφωνία σε αυτό το ερώτημα πρέπει να βρίσκεται στην επιλογή θεμάτων που απλά κάνουν χρήση μαθηματικών σχέσεων χωρίς ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ.
Η παραπάνω κουβέντα στο μαθηματικό φορμαλισμό, νομίζω ότι επιβραβεύει τέτοιες κακές επιλογές...
4)ΔΙΑΦΩΝΩ ότι πρέπει να κοπούν μονάδες αν δεν σχεδιαστεί η δύναμη στο στερεό. Η "έννοια" του αβαρούς νήματος είναι μια ταλαιπωρημένη ιστορία. Σε καμία περίπτωση όμως
ΔΕΝ φταίνε τα παιδιά για τη δική μας δυστυχώς κακή διδακτική προσέγγιση
Συμφωνώ ότι θέματα ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ εξετάσεων πρέπει να είναι πιο προσεγμένα, όχι ΜΟΝΟ στη διατύπωση, αλλά ΚΥΡΙΩΣ στο φυσικό τους περιεχόμενο (βλέπε θέμα 3γ).
Όταν όμως γινόμαστε τόσο σχολαστικοί, φοβάμαι ότι χάνουμε την ουσία.
Με εκτίμηση
Θοδωρής Παπασγουρίδης

Αργύρης Μυστακίδης είπε...

Aν μπορεί να βγει ένα συμπέρασμα απ' όλες τις συζητήσεις πάνω στα θέματα των εξετάσεων αγαπητοί συνάδελφοι, αυτό είναι ένα και μοναδικό:
προσπαθούμε να διδάξουμε Φυσική χωρίς σωστά βιβλία. Στα πλαίσια τις αιώνιας ελληνικής προχειρότητας, τα σχολικά βιβλία αποτελούν αντιγραφές στο πόδι, αποσπασμάτων ξένων βιβλίων (Giancoli, Halliday-Resnick, κ.α), χωρίς πληρότητα και συνέχεια. Πως μπορεί να αναπτύξει ο μαθητής μεθοδική σκέψη όταν του δίνουμε τα 2 και του ζητάμε τα 102; Μήπως πρέπει κάποια στιγμή να σοβαρευτούμε;

Θρασύβουλος Κων. Μαχαίρας είπε...

Κύριε Παπασγουρίδη στα, ειλικρινώς ευπρόσδεκτα από μέρους μου, σχόλιά σας θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:

Γενικά:
Η ουσία είναι ήδη χαμένη και η διδασκαλία της Φυσικής αξιοθρήνητα ταλαιπωρημένη γιατί τα θεωρούμε όλα αυτονόητα. Αυτονόητα τα θεωρούν και αυτοί που βάζουν τα θέματα, αυτο-νόητα τα θεωρούν και αυτοί που τα λύνουν στις εφημερίδες, αυτονόητα τα θεωρούν και αυ-τοί που τα διορθώνουν στα βαθμολογικά κέντρα. Τελικά θεωρούμε αυτονόητα να λέμε άλλα, να εννοούμε άλλα, να γράφουμε άλλα και να διορθώνουμε άλλα.
Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί δεν θεωρείται ουσία να μιλάμε σωστά και να εννοούμε αυτό που λέμε. Και να περιμένουμε απάντηση σωστή σε αυτό που ρωτήσαμε και εννοούσαμε. Γιατί δεν είναι ουσία να ακούμε σωστές εκφράσεις και να διορθώνουμε σωστά διατυπωμένες ερωτήσεις, με σωστά παρουσιασμένες λύσεις.
Δεν πρέπει να χαλάμε τη γλώσσα, γιατί αλλιώς χαλάει η σκέψη και η επικοινωνία μεταξύ μας. Η Φυσική έχει και ορισμούς και μαθηματική αυστηρότητα. Και αυτό δεν είναι διαπραγ-ματεύσιμο. Ένας καλός δάσκαλος και κυρίως ένα υπεύθυνο σχολικό βιβλίο πρέπει να κατε-βάζει, αν χρειαστεί, ακόμη και τις πιο δύσκολες ενότητες της Φυσικής στο επίπεδο των μαθητών, με σωστό τρόπο, με σωστές λέξεις. Δεν λέω σχολακιστικά και με δύσκολα μαθηματικά. Λέω σωστά.
Αν λέμε άλλα και εννοούμε άλλα, χαλάμε το μυαλό των μαθητών μας, τη σκέψη τους, τους συλλογισμούς που πάνε σιγά σιγά να δομήσουνε.
Όταν λέμε ταχύτητα εννοούμε διάνυσμα ταχύτητας και όταν λέμε μέτρο ταχύτητας εννοούμε μέτρο ταχύτητας. Και τα πράματα γίνονται ακόμη πιο απαιτητικά όσον αφορά τον σεβασμό των εννοιών, όταν οι παραπάνω λέξεις βρίσκονται στο ίδιο κείμενο των τριών γραμμών.
Αν κάποιος υποψήφιος, έχοντας περισσότερο σεβασμό στην αξία της γλώσσας της Φυσικής από αυτούς που βάλανε τα θέματα και έχοντας μάθει από σωστούς δασκάλους να λέει αυτό που κυριολεκτικά εννοεί και αυτό που σωστά του ορίσανε, πρέπει να απαντήσει ότι και οι τρεις απαντήσεις που του προσφέρονται να επιλέξει στο 2ο θέμα στη 1 ερώτηση είναι λάθος. Ποιος προφυλάσσει αυτόν τον μαθητή από μια επιτροπή θεμάτων, που χωρίς να παίρνει κα-μιά θέση, εξαφανίζεται μετά τα θέματα που έβαλε με τόση ανευθυνότητα; Ποιος προφυλάσσει αυτόν τον μαθητή από τις βαθμολογικές προχειρότητες που γίνονται στα βαθμολογικά κέντρα μια και το καθένα αποφασίζει ερήμην με ποιο τρόπο και σε ποιες εξηγήσεις, σε ποιες σχέσεις, σε ποια σχέδια και σε ποιες λύσεις θα κατανείμει τις μονάδες με τις οποίες έχει μοριοδοτηθεί το κάθε θέμα; Και είναι γνωστό ότι οι βαθμολογικές εκτιμήσεις του κάθε βαθμο-λογικού κέντρου είναι δικιά του υπόθεση. Και ας βαθμολογούν με τελείως διαφορετικό τρόπο στο βαθμολογικό κέντρο του διπλανού νομού.

Θρασύβουλος Κων. Μαχαίρας
Φυσικός
Αγριά Μαγνησίας



Συνέχεια στο επόμενο σχόλιο, λόγω μεγέθους…

Θρασύβουλος Κων. Μαχαίρας είπε...

Όταν η εκφώνηση λέει ότι x,υ,α είναι μέτρα (στο 2ο θέμα στην 3 ερώτηση) εννοεί ότι τα x,υ,α είναι μέτρα, δηλαδή είναι θετικά. Αυτό μου μάθανε, αυτό διδάσκω και αυτό είναι το σωστό. Πώς να δεχτώ να βαθμολογήσω ως σωστή μια απάντηση που, άμεσα ή έμμεσα, έχει χρησιμοποιήσει σχέσεις της μορφής x=Αημ(ωt+φ), υ=ωΑσυν(ωt+φ), α=-ω2x έστω και αν η λύση προέρχεται από αυτούς που βάλανε τα θέματα (ΥΠΕΠΘ) ή από φροντιστήρια ή από την ομάδα των 12 της Ε.Ε.Φ. Δεν αδικείται ένας πραγματικά καλός μαθητής που το πρόσεξε όταν αυτοί που βάλανε θέματα δεν το πρόσεξαν; Δεν αδικούνται τα χρόνια διδασκαλίας μου, οι σπουδές μου, οι μαθητές που μου εμπιστεύτηκαν τη σκέψη τους όταν ξαφνικά βλέπουμε να θεωρείται ως σωστό, το λάθος;
Στο σχόλιό μας λοιπόν με τον κ. Σταύρο Λέτη ξέραμε ότι δε θα κοπούν μονάδες και ας απαντήσουν οι μαθητές λανθασμένα. Και το ξέραμε, γιατί μαθαίνουνε στα παιδιά άλλα να τους λένε και άλλα να εννοούνε. Και τα παιδιά να καταλαβαίνουν αυτά που τελικά ποτέ δε τους είπανε και να απαντάνε ˝σωστά˝, μια και κατάλαβαν τι θέλουνε να ακούσουνε αυτοί που τους ρώτησαν, έστω και αν ποτέ δε τους το είπαν. Δεν είμαι σχολαστικιστής. Αγωνία έχω για τα λίγα έστω παιδιά που θα αδικηθούν και θα διαλυθούν στα βαθμολογικά κέντρα γιατί η γλώσσα τους και η σκέψη τους δομήθηκε σωστά.
Με δεδομένο ότι τα φετινά θέματα ήταν ό,τι χειρότερο φάνηκε τα τελευταία χρόνια από ά-ποψης φυσικής και διατύπωσης πρέπει άμεσα να πάρει επί τέλους την ευθύνη της η ανύπαρκτη κάθε χρόνο Κ.Ε.Ε (Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων) ζητώντας συγνώμη για την προχει-ρότητα και την ασάφεια των θεμάτων και επισημαίνοντας σε όλα τα βαθμολογικά κέντρα τις διαστάσεις των απαντήσεων που μπορούν να συναντήσουν σε τετράδια μαθητών. Συγχρόνως να απαιτήσει να παρθούν ως σωστές εκείνες οι λύσεις μαθητών που απαντάνε σωστά σε αυτά που τους ρώτησαν και όχι σε αυτά που ήθελε μια ολόκληρη επιτροπή να τους ρωτήσει, αλλά δεν τα κατάφερε.

Ειδικά:
Γράφετε κ. Παπασγουρίδη ˝...Η σχέση αναφέρεται σε τετράγωνα και αν δεν κάνω λάθος, το τετράγωνο της αλγεβρικής τιμής και το τετράγωνο του μέτρου είναι ίσα˝
Συμφωνώ απόλυτα. Δεν αμφιβάλλαμε για κάτι τέτοιο. Εμείς είπαμε ότι αν μέχρι να φτάσεις στα τετράγωνα χρησιμοποιήσεις σχέση που δεν εξασφαλίζει ότι τα x,υ,α είναι θετικά, τότε αυτό είναι λάθος.
Στο σημείο αυτό βρίσκεται ίσως και η μεγαλύτερη διαφωνία μας! Για να μην ˝ επιβραβεύ-ουμε τέτοιες κακές επιλογές (θεμάτων)˝, πρέπει να διορθώνουμε γραπτά θεωρώντας επί χρό-νια τα λάθη ως σωστά; Δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι να προφυλάξουμε τους μαθητές και να προφυλακτούμε και μεις;
Στο 4ο θέμα δεν γράφουμε για την "έννοια του αβαρούς νήματος που είναι μια ταλαιπωρημένη ιστορία˝, όπως σωστά λέτε. Λέμε ότι το να γράφουμε σχέσεις ισορροπίας και να βρίσκουμε ροπές και έργα, χρησιμοποιώντας δυνάμεις που δεν ανήκουν στο σώμα που εξετάζουμε, αλλά κάπου αλλού (στο νήμα) και να τα αποδίδουμε στο σώμα, δεν είναι απλά λάθος, αλλά ενέχει τον κίνδυνο να διαλύσει πολλές έννοιες της Φυσικής.
Ας επιμείνω σε αυτό που γράψαμε χθες και είχε την καλοσύνη ο μεν Διονύσης να φιλοξενήσει, εσείς να διαβάσετε και να απαντήσετε: ˝... η δύναμη F πρέπει να μεταφερθεί πάνω στο στερεό Π με κατάλληλο τρόπο ώστε να δικαιολογείται η Φυσική που θα χρησιμοποιηθεί πα-ρακάτω στη λύση. Και πρέπει να χρησιμοποιηθούν πολύ προσεκτικές λέξεις για την περι-γραφή και λύση της άσκησης, ώστε να φανεί και να είναι σωστό από άποψης Φυσικής ποιος και πως δίνει ενέργεια μέσω του έργου του στα σώματα.


Κύριε Παπασγουρίδη σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε γι’ αυτό το διάλογο.



Θρασύβουλος Κων. Μαχαίρας
Φυσικός
Αγριά Μαγνησίας

Thodoris είπε...

Κύριε Μαχαίρα,
ΕΓΩ πρέπει να σας ευχαριστήσω για το διάλογο,ο οποίος αποτελεί εκ μέρους σας ένα ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ στη Φυσική. Στα περισσότερα από αυτά που λέτε, όχι απλά συμφωνώ, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να αποτελούν το βασικό στόχο της διδακτικής μας προσπάθειας.
Μεταφέρω ενδεικτικά:" Δεν πρέπει να χαλάμε τη γλώσσα, γιατί αλλιώς χαλάει η σκέψη και η επικοινωνία μεταξύ μας. Η Φυσική έχει και ορισμούς και μαθηματική αυστηρότητα", "Αν λέμε άλλα και εννοούμε άλλα, χαλάμε το μυαλό των μαθητών μας, τη σκέψη τους, τους συλλογισμούς που πάνε σιγά σιγά να δομήσουνε","Αν κάποιος υποψήφιος, έχοντας περισσότερο σεβασμό στην αξία της γλώσσας της Φυσικής από αυτούς που βάλανε τα θέματα και έχοντας μάθει από σωστούς δασκάλους να λέει αυτό που κυριολεκτικά εννοεί και αυτό που σωστά του ορίσανε"...
Επίσης συμφωνώ απόλυτα με την προτροπή:"να παρθούν ως σωστές εκείνες οι λύσεις μαθητών που απαντάνε σωστά σε αυτά που τους ρώτησαν και όχι σε αυτά που ήθελε μια ολόκληρη επιτροπή να τους ρωτήσει, αλλά δεν τα κατάφερε"
Διαφωνώ όμως μαζί σας στο εξής: "Στο σημείο αυτό βρίσκεται ίσως και η μεγαλύτερη διαφωνία μας!" και λέγοντας διαφωνώ, εννοώ ότι εκ μέρους μου ΔΕΝ υπήρξε διαφωνία ούτε για το πρόσημο που χρησιμοποιείται νωρίτερα στις αλγεβρικές τιμές (πριν φθάσουμε στα τετράγωνα) ούτε και στο ότι ΣΩΣΤΟ είναι και ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να μεταφερθεί η δύναμη από το άυλο σημείο στο στερεό, ώστε να είναι ΦΥΣΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΗ η μεταφορά ενέργειας. Η ένστασή μου διατυπώθηκε ως προς την παρότρυνση να κοπούν μονάδες ( το "πρέπει να κοπούν" εγώ τουλάχιστον έτσι το κατάλαβα).Μην ξεχνάμαι, ότι ο μαθητής προσπαθεί σε συνθήκες αφόρητης πίεσης από γονείς και δασκάλους να πετύχει το βέλτιστο για αυτόν αποτέλεσμα. Άρα πρέπει στη διάρκεια της 3ωρης εξέτασης να φροντίσει να απαντήσει σε όλα όσα θα του δώσουν τις ζητούμενες μονάδες, έστω και αν θα χρειαστεί να κάνει κάποιες "εκπτώσεις" στην εμπεριστατωμένη διατύπωση. Στο 4ο θέμα ας πούμε, πιστεύω ότι μέρος της λύσης και μάλιστα θεμελιώδες είναι και η ΑΠΟΔΕΙΞΗ της σχέσης που συνδέει την επιτάχυνση του σώματος m με τη γωνιακή επιτάχυνση του στερεού. Σε ένα όμως σωστά δομημένο γραπτό που δεν υπάρχει η απόδειξη, θα πρέπει να κόψουμε μονάδς; Νομίζω πως ΟΧΙ, αφού οφείλουμε να λάβουμε υπ'όψη μας την πίεση που αισθάνονται τα παιδιά, τα οποία είναι τα ΜΟΝΑ που πραγματικά ΔΕΝ φταίνε για τις αμαρτίες των κακών βιβλίων, των αδιάφορων καθηγητών στο σχολείο, των επιφανειακών φροντιστηριακών μαθημάτων (fast food) και της ανεπαρκούς επιτροπής θεμάτων...
Συμφωνώ τα μέγιστα με την παρατήρηση: "η διδασκαλία της Φυσικής αξιοθρήνητα ταλαιπωρημένη γιατί τα θεωρούμε όλα αυτονόητα" αναλαμβάνοντας το μερίδιο της ευθύνης που μου αναλογεί.
Πρέπει να αλλάξουν πολλά. Έχω προτείνει και σε άλλο σχόλιό μου νομίζω το αυτονόητο: Η ΦΥΣΙΚΗ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟΥΣ. Δεν είναι δυνατόν, ο μαθητής που στο Γυμνάσιο κάνει Φυσική με Γεωλόγο, στην Α' Λυκείου με Βιολόγο, στη Β' Λυκείου με Χημικό και συναντάει Φυσικό για πρώτη φορά στις κατευθύνσεις να έχει σωστά δομημένες τις θεμελιώδεις Φυσικές έννοιες. Αντίστοιχα ισχύουν και για το Φυσικό που υποχρεώνεται να κάνει Χημεία...
Τελειώνοντας θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και πάλι για το διάλογο-μάθημα διδακτικής στη Φυσική.
Θοδωρής Παπασγουρίδης

Πέμπτη, Μάϊος 28, 2009 1:40:00 πμ

Διονύσης Μάργαρης είπε...

Θοδωρή θα διαπίστωσες ότι έσβησα και ξαναδημοσίευσα το σχόλιό σου, ώστε να είναι μετά από αυτά του Θρασύβουλου, για να μην εμφανίζονται με τον τίτλο του Ανώνυμου. Ελπίζω να μην σε ενοχλεί, αντίθετα βλέπεις ότι υπάρχουν και κάποιοι που ενοχλούνται, όταν το ρημάδι το pc τους βαπτίζει ανώνυμους!!!

Ανώνυμος είπε...

.."Από λύση που θα διατηρεί την F στο σημείο Α του σχοινιού πρέπει να αφαιρεθούν μονάδες. Δεν είναι δυνατόν να ασκείται δύναμη σε σώμα που δεν έχει μάζα, όπως είναι το σχοινί και να μιλάμε για έργο της F. Το σημείο Α δεν έχει μάζα (και όλο το σχοινί βέβαια). Άρα η μεταβολή της κινητικής του ενέργειας είναι μηδέν. Τότε όμως από το Θ.Μ.Κ.Ε και το έργο της F θα καταλήξει στο παράλογο να είναι μηδέν. Εννοιολογικά λοιπόν και για να γλιτώσει ο ορισμός του έργου από κακοποιήσεις, η δύναμη F πρέπει να φύγει από το Α."

αγαπητοί συνάδελφοι,

θα συμφωνήσω ότι η ιστορία με τα αβαρή σώματα εμπεριέχει προβλήματα, όμως κανένα από αυτά δεν σχετίζεται με τον υπολογισμό έργου δύναμης, το οποίο είναι μία μαθηματική έννοια με αξία κατά βάση λογιστική

το έργο δύναμης ορίζεται ως (εσωτερικό) γινόμενο δύναμης επί μετατόπιση, ασχέτως εάν ασκείται σε κάποιο υλικό σώμα με συγκεκριμένη μάζα

κανένα πρόβλημα δεν προκύπτει με την κινητική ενέργεια του νήματος, αφού η συνισταμένη δύναμη σ' αυτό είναι μηδέν

γιατί να αφαιρεθούν μονάδες λοιπόν;

συμφωνώ ότι τα θέματα απέχουν απ' το να είναι καλά διατυπωμένα και διαβαθμισμένα, όμως με τις υπερβολές δεν βοηθούμε την κατάσταση

φιλικά
Αντώνης Λευϊτικός, φυσικός