Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010

Μονόλογος

Για να είναι σωστή μια διδασκαλία, θα πρέπει ο δάσκαλος, να κάνει τον προγραμματισμό του, να θέσει τους στόχους του και με απόλυτη συνέπεια να προσπαθήσει να τους πραγματοποιήσει. Αν το κάνει, έχει μεγάλη πιθανότητα να έχει ένα καλό αποτέλεσμα ή τουλάχιστον μπορεί να κοιμάται ήσυχος ότι προσπάθησε να κάνει το καλύτερο και θα μπορεί να πει στους μαθητές του: Εγώ σας δίδαξα, έκανα αυτά που νόμιζα ότι πρέπει να διαπραγματευθούμε μέσα στην τάξη,  δουλέψαμε μαζί, από εκεί και πέρα το αποτέλεσμα εξαρτάται και από τη δική σας προσπάθεια…
Προγραμματίζεις, ας πούμε, να τελειώσεις τις ταλαντώσεις  γύρω στις 10 Νοέμβρη, λες γύρω στις 12 βάζω το διαγώνισμα. Το λες και στους μαθητές. Έλα όμως που σου πέφτει ένας περίπατος, τη μέρα που έχεις πει να το βάλεις… Πάμε να βρούμε νέα ημερομηνία.
- την Τρίτη
-Γράφουμε Θρησκευτικά
- την Πέμπτη, 
-   Εμείς κύριε έχουμε Ιστορία.
………………
Τελικά βρίσκεις  μόνο στις 30/11, το ορίζεις, ενώ σκέφτεσαι: Μέχρι τότε τι θα θυμούνται από αυτά που τους τόνισα στην τάξη;
Κάνεις και συνεννόηση με το Μαθηματικό να σου δώσει την 4η ώρα για να πάει πακέτο με την 5η, ορίζετε το πότε θα του την επιστρέψεις εσύ και όλα καλά…
Βγάζεις θέματα, φωτοτυπίες από την προηγούμενη, μην πάει και χαλάσει τελευταία στιγμή το φωτοτυπικό και είσαι έτοιμος.
Το πρωί ξυπνάς νωρίς, έχεις βλέπεις και τη θετική κατεύθυνση της Β, που θα έπρεπε να είχες βάλει μια άσκηση-test, πάνω στις μεταβολές αερίων. Το είχες ετοιμάσει την προηγούμενη βδομάδα, αλλά την ημέρα που ήταν να το βάλεις, είχαν πάει οι μισοί στην Αγγλία με το πρόγραμμα και το άφησες… Έτσι αν και είσαι τώρα στις θερμικές μηχανές, σκέφτεσαι θα βάλω και ένα ερώτημα για απόδοση και εντάξει, το καλύπτω.
Κατασκευάζεις μια άσκηση, την κοιτάς από εδώ από εκεί, λες καλή είναι, εντάξει. Την τυπώνεις, έτοιμος.
Λες δεν την αναρτώ και στο δίκτυο, έχω λίγη ώρα πριν φύγω για το σχολείο. Το κάνεις και αυτό, ντύνεσαι φεύγεις.
Στη διαδρομή κτυπά το κινητό. Είναι ο Ηλίας. 
-Έλα Διονύση, σε παίρνω να μην έρθεις σχολείο.
-Γιατί; 
-   Έχουμε κατάληψη.
…………………………
Πηγαίνεις. Οι συνάδελφοι στο πεζοδρόμιο.
-Τι έγινε; Τι αιτήματα δώσανε; 
-  Να μην κλείνει η πόρτα στις 8.15 και δεν τους επιτρέπουμε να μπουν αργότερα στο μάθημα.
……………………………………………
Καλημέρα.

Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2010

Περικοπή ύλης

Τα παθήματα ενός μη ενημερωμένου εκπαιδευτικού,
αλλά και ενός δασκάλου, παλιάς κοπής.
Σήμερα είχα μάθημα στη Β θετική, είχα να παραδώσω την κινητική θεωρία των αερίων και για το σκοπό αυτό, χθες ετοίμασα ένα φύλλο εργασίας με τους παρακάτω διδακτικούς στόχους:
1) Δεν έχει μεγάλη αξία η παπαγαλία των μαθηματικών τύπων, αλλά η ικανότητα κατανόησης του τι ακριβώς λένε.
2) Τι μέγεθος είναι η θερμοκρασία και από τι εξαρτάται; Είναι ένα μέγεθος που η τιμή του εξαρτάται μόνο από τη μέση κινητική ενέργεια των μορίων.
3) Αντίθετα η πίεση εξαρτάται και από τη μέση κινητική ενέργεια, αλλά και από τον αριθμό μορίων ανά μονάδα όγκου, αφού μεγάλος αριθμός μορίων σημαίνει και πολλές κρούσεις.
4) Πόσο "γρήγορα" κινούνται τα μόρια και πώς η ταχύτητά τους εξαρτάται από το μέγεθος του μορίου.
.....
Καταλήγουμε λοιπόν, ότι όσο πιο βαρύ είναι το μόριο, τόσο δυσκίνητο είναι και στο σημείο αυτό, όπως κάθε χρόνο, κάνω τη σύνδεση με τη Χημεία κατεύθυνσης....
-Δεν μου λέτε παιδιά, ποια η φυσική κατάσταση του φθορίου;
-Αέριο κύριε
-Του χλωρίου;
-Αέριο
-Του βρωμίου, του Ιωδίου;
-Υγρό και στερεό.
-Ωραία παιδιά και γιατί συμβαίνει αυτό;
-Κύριε εξαρτάται από τις δυνάμεις μεταξύ των μορίων.
- Και τι δυνάμεις έχουμε;
-...........
-Είναι διαφορετικό είδος δυνάμεων;
-..............
-Βρε παιδιά δεν το κάνατε στη Χημεία κατεύθυνσης για τις διαμοριακές δυνάμεις;
-....... βλέμα απλανές....
-Δυνάμεις Van der Waals;;
Ντριν, κουδούνι, φύγαμε.....
Πλησιάζει ο Γιάννης. Να σας πω κύριε; Ναι Γιάννη, τι θέλεις;;
Αυτά για τις δυνάμεις, δεν τα ξέρουμε γιατί είναι εκτός ύλης.....
-Δεν τα έχετε;
-Όχι κύριε, μόνο τους δεσμούς υδρογόνου.
........................
Ωραία!!! Πολύ καλά. Συγχαρητήρια στο minedu και σε όσους έκοψαν και την ύλη της Χημείας. Για να μην φωνάζουν μόνο οι Φυσικοί. Ισότητα κύριοι!!!
Και πολύ λογικό να κόψουν τις διαμοριακές δυνάμεις. Άχρηστες γνώσεις!!! που απλά κουράζουν τα παιδιά.... Μπράβο..........

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

Ορισμός - Νόμος- Αρχές.

Ορισμός

Προτιμότερο να θέτουμε ερωτήματα, αν υπάρχει καλός λόγος γι’ αυτό…

Τελικά είναι σημαντικός ένας ορισμός; Έχει μεγάλη αξία και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή κατά την διατύπωσή του;
Όσον αφορά τα  φυσικά μεγέθη, θεωρώ ότι μπορούμε να διακρίνουμε δύο διαφορετικές περιπτώσεις.
Στην πρώτη περίπτωση ορίζουμε κάποιο μέγεθος, το οποίο όμως στην πραγματικότητα δεν εξαρτάται από τα μεγέθη που χρησιμοποιούμε στον ορισμό του. Εδώ μπορούμε να αναφέρουμε την ένταση ενός ηλεκτρικού πεδίου Ε=F/q, την αντίσταση αγωγού R=V/Ι ή τη χωρητικότητα ενός πυκνωτή C=Q/V. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να τονίζουμε ιδιαίτερα στους μαθητές μας, ότι το μέγεθος που ορίζουμε δεν εξαρτάται από τα μεγέθη στην εξίσωση ορισμού του. Η εξίσωση αυτή, μας δίνει έναν απλό τρόπο μέτρησης και υπολογισμού του μεγέθους μας, στηριζόμενοι σε άλλα γνωστά μεγέθη.
Στη δεύτερη περίπτωση, θα ανέφερα τη μαγνητική ροή Φ=Β∙Α∙συνθ. Εδώ μιλώντας για μια ορισμένη επιφάνεια, η μαγνητική ροή που διέρχεται από αυτήν, προφανώς εξαρτάται και από το Β και από το Α, αλλά και από τη γωνία μεταξύ της κάθετης στην επιφάνεια και της έντασης του πεδίου. Η εξίσωση αυτή δεν είναι απλά μια εξίσωση ορισμού, αλλά κάτι πολύ περισσότερο, αφού ουσιαστικά είναι ταυτόχρονα και εξίσωση υπολογισμού του μεγέθους, σε κάθε περίπτωση.
Ορισμούς όμως δεν χρησιμοποιούμε μόνο για να ορίσουμε ένα μέγεθος, αλλά και για να ορίσουμε μία κατάσταση ή για να καθορίσουμε π.χ. μια κίνηση.
Πότε ένα σώμα ισορροπεί; Τι σημαίνει ισορροπία, όταν αναφερόμαστε σε ένα στερεό; Θέματα, που όπως φάνηκε στις συζητήσεις  Ισορροπία υλικού σημείου και θέση ισορροπίας. Και Τι σημαίνει η φράση "ένα σώμα βρίσκεται σε ισορροπία"  δεν έχουν απόλυτα ξεκαθαριστεί και υπάρχει άμεση ανάγκη ενός ορισμού με γενική αποδοχή.
Ποια κίνηση ονομάζουμε α.α.τ.; Νομίζω ότι διαβάζοντας το βιβλίο του Θρασύβουλου Μαχαίρα και μετά τη συζήτηση που προηγήθηκε Λάθη στη διδασκαλία της απλής αρμονικής ταλάντωσης όλοι συμφωνήσαμε ότι ο ορισμός που χρησιμοποιεί το  σχολικό μας βιβλίο, είναι τουλάχιστον προβληματικός.
Τι ονομάζουμε ελεύθερη πτώση; Είναι η κίνηση του σώματος με την επίδραση μόνο του βάρους του, αν αφεθεί (χωρίς αρχική ταχύτητα) να κινηθεί; Ή περιλαμβάνει και τη βολή; Προϋποθέτει ομογενές βαρυτικό πεδίο και αν ναι δεν πρέπει να το λέει ο ορισμός; Είναι σωστό να πούμε από μικρό ύψος; Και αν το ύψος από την επιφάνεια της γης είναι μεγάλο, αλλά μελετήσουμε μια πτώση για ένα μικρό χρονικό διάστημα, δεν είναι ελεύθερη πτώση;
Τι ονομάζουμε συντονισμό; Είναι σωστός ο ορισμός του σχολικού μας βιβλίου (σελ.22), ο οποίος έρχεται σε αντίθεση ακόμη!!!! και με τη σημείωση κάτω από το σχήμα  1,28 της σελίδας 23;
Μήπως θα πρέπει να ορίσουμε συντονισμό την κατάσταση εκείνη που το πλάτος της μηχανικής ταλάντωσης γίνεται μέγιστο; Αλλά τότε μήπως θα πρέπει να ξανα-ορίσουμε το  συντονισμό στην εξαναγκασμένη ηλεκτρική ταλάντωση, ως την κατάσταση εκείνη που το πλάτος της έντασης του ρεύματος γίνεται μέγιστο; Προφανώς οι δυο συντονισμοί δεν είναι το ίδιο και όπως προτείνεται η διδασκαλία τους, μόνο μπέρδεμα και σύγχυση μπορεί να φέρει.
Και για να έρθω στο θέμα της φάσης και αρχικής φάσης σε μια α.α.τ. θα ήθελα να συμφωνήσω τόσο με τον ego, όσο και με το Διονύση Μητρόπουλο. Δεν υπάρχει λόγος να διδάξουμε περισσότερες της μιας (x=Α∙ημ(ωt+φ)) εξισώσεις για την απομάκρυνση της α.α.τ. και συμφωνώ να ορίσουμε την ποσότητα  ωt+φ ως φάση και το φ ως αρχική φάση της απομάκρυνσης (και όχι μόνο της απομάκρυνσης) αλλά της ταλάντωσης. Για την αρχική φάση ο ego προτείνει να μην παίρνει τιμές μόνο στο διάστημα 0-2π, αφού στα κύματα μπορούμε να έχουμε και τιμές μεγαλύτερες του 2π, (αλλά και αρνητικές τιμές) και αυτό είναι ένα θέμα προς συζήτηση. Απλά πρέπει να το ορίσουμε και να το αποδεχθούμε, ώστε να έχουμε κοινό κώδικα επικοινωνίας. Εδώ θα  δούμε την αξία ενός σωστού ορισμού, αλλά και την αναγκαιότητά του.
Στην ανάρτηση «θέση-μετατόπιση, γωνία, φάση» γίνεται μια προσπάθεια ξεκαθαρίσματος των θεμάτων που αφορούν τη φάση σε  μια Γ.Α.Τ.
Γράφοντας τα παραπάνω, μου έρχεται στο μυαλό η προσπάθεια του Καίσαρα Αλεξόπουλου να επιβάλει τον όρο ωκύτητα (ωκύτης, από το ομηρικό «ο ωκύπους Αχιλλεύς»…) στη θέση της ταχύτητας. Τι λέτε δεν θα είχαμε γλιτώσει από πολλές δυσκολίες στη διδασκαλία μας, αν αυτή η προσπάθεια κατέληγε σε αίσιο τέλος; Δείτε τους Αγγλοσάξονες με το speed και το velocity, δεν είναι πιο ξεκάθαρα τα πράγματα; Δεν είναι σοβαρό πρόβλημα, όταν η καθημερινή μας γλώσσα  αντιστρατεύεται τη διδασκαλία μας;
Για να κλείσω αυτό το μέρος της συζήτησής μας. Δεν θα πρέπει οι μαθητές μας να είναι σε θέση να διατυπώνουν ένα ορισμό ή έναν νόμο;


Η συνέχεια σε pdf. 

Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2010

Οδηγίες και διδακτέα ύλη Φυσικής Β' Λυκείου

Θα ήθελα να εκθέσω μερικές πρόχειρες σκέψεις πάνω στις οδηγίες για τη διδασκαλία μας στη Φυσική  της Β΄ Λυκείου. Το κείμενο αυτό δεν φιλοδοξεί να κάνει μια εφ’ όλης της ύλης κριτική. Περισσότερο είναι η καταγραφή των
πρώτων  σκέψεων που έκανα, στην προσπάθειά
μου, να προγραμματίσω τη διδασκαλία μου και να δω τι θα διδάξω. Οι πρώτες
σκέψεις, που μου έφεραν θλίψη, οπότε λέω να τις μοιραστώ μαζί σας, γιατί, δεν
μπορεί λέω, κάπου θα κάνω λάθος…
Η συνέχεια από εδώ