Σάββατο 6 Ιουνίου 2009

Τι διδάσκουμε και τι εξετάζουμε;

Αν λοιπόν τα θέματα των εξετάσεων, πρέπει να ικανοποιούν τις ανάγκες που περιγράφονται στην προηγούμενη ανάρτηση «Ας μιλήσουμε «ξανά» για τις εξετάσεις…», τότε γιατί να μας απασχολούν; Θεωρώ ότι τα θέματα των εξετάσεων, καθορίζουν εν πολλοίς και το μάθημα που θα γίνει και την επόμενη χρονιά στα σχολεία μας. Αυτά τα θέματα οδηγούν σε ένα ορισμένο μάθημα, κάποια άλλα θέματα θα οδηγούσαν ίσως κάπου αλλού.

Ας έρθουμε τώρα στα θέματα της Φυσικής.

1° Θέμα. Υποτίθεται ότι με απλές ερωτήσεις κλειστού τύπου θα εξέταζε όλη σχεδόν την ύλη. Αντί γι’ αυτό έχουμε πέντε ερωτήσεις (όχι μόνο φέτος), για να μπορούν να κλέβουν οι αδιάβαστοι μαθητές και οι φετινές ήταν από τις πλέον ανούσιες που έχουν μπει. Πιστεύει αλήθεια κανείς ότι εξέτασαν μεγάλο εύρος ύλης;

2° Θέμα. Το πρώτο ερώτημα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί λογικό. Μήπως διορθώσατε γραπτά να δείτε τι γράφουν οι μαθητές μας; Ελάχιστοι έχουν την ικανότητα να γράψουν δυο προτάσεις. Να περιγράψουν την κίνηση του στερεού, να περάσουν στην ταχύτητα του σημείου Α, να εξηγήσουν γιατί η γραμμική ταχύτητα για την κυκλική κίνηση του σημείου Α έχει το ίδιο μέτρο με την ταχύτητα του κέντρου μάζας. Γράφουν δύο εξισώσεις και μισή πρόταση για δικαιολόγηση. Και πάμε παρακάτω. Και στα πλαίσια της ευκολίας, σχεδόν γίνεται αποδεκτό σαν πλήρης απάντηση. Άλλωστε το 50% δεν μπορεί να κάνει ούτε και αυτό.

Το δεύτερο ερώτημα, επίσης λογικό. Ίσως είναι και αυτό που απέδωσαν καλύτερα οι μαθητές.

Το τρίτο ερώτημα, δεν θεωρώ ότι εξέταζε γνώσεις Φυσικής. Προφανώς εξέταζε ικανότητες ενός μαθητή σε αλγεβρικές πράξεις. Να βλέπατε την αγωνία πολλών μαθητών, που ξεκινούσαν είτε από την ενέργεια ταλάντωσης (σωστά), είτε από τις εξισώσεις της απομάκρυνσης, ταχύτητας και επιτάχυνσης (σωστές) και χάνονταν συνεχώς στις πράξεις.

3° Θέμα. Δεν νομίζω ότι αξίζει να ασχοληθούμε, παρά μόνο να πω ότι διάβασα ένα συγκεκριμένο τρόπο απόδοσης του στιγμιότυπου. Γιατί συνάδελφοι πρέπει ο μαθητής, να κάνει την διαίρεση x/λ/4 για να πατήσει και να σχεδιάσει το στιγμιότυπο; Όταν έχουμε μια αρμονική συνάρτηση, δεν υπάρχει μαθηματικός τρόπος χάραξης του γραφήματος;

4° Θέμα. Είναι το θέμα που δυσκόλεψε τους μαθητές. Κάποιοι το χαρακτήρισαν δύσκολο. Κάποιοι έψαξαν να βρουν που υπάρχουν ασκήσεις με ομοαξονικούς κυλίνδρους. Υπάρχει στο βιβλίο, δεν υπάρχει, υπάρχει στο Α ή στο Β φροντιστηριακό βιβλίο; Το είχαμε διδάξει;

Στο θέμα αυτό φάνηκε και η μεγάλη γύμνια των μαθητών μας. Απαντούν χωρίς να σχεδιάζουν δυνάμεις στο σχήμα. Κάποιοι δεν σχεδιάζουν καν σχήμα. Απαντούν στο α) ερώτημα, οι περισσότεροι τυπικά, χωρίς δικαιολόγηση και χωρίς να αντιλαμβάνονται και ποια ισορροπία μελετούν. Ποιο ερώτημα, είχε δύσκολη Φυσική; Μα το β) ερώτημα. Αν ο μαθητής το ξεπέρναγε, είχε μπροστά του εύκολο δρόμο. Όμως το ερώτημα αυτό έπαιρνε 5 μόνο μόρια!!!

Και ποια ήταν η δύσκολη Φυσική; Έχουμε ένα στερεό να στρέφεται και ένα σώμα, δεμένο με νήμα, που επιταχύνεται. Είναι πολύ δύσκολο να απαιτούμε από ένα μαθητή να μπορεί να εφαρμόσει τον δεύτερο νόμο του Νεύτωνα και για τις δυο κινήσεις; Να μπορεί να κατανοήσει τι κίνηση έχουμε, να σχεδιάσει τις δυνάμεις και να γράψει τις εξισώσεις;

Πώς σας φαίνεται αν σας πω ότι βρήκα αρκετά γραπτά που το σώμα Σ κατέβαινε και ο κύλινδρος στρέφεται δεξιόστροφα; Τι κατάλαβε αυτός ο μαθητής;

Αλλά και αυτοί που το είχαν σωστό τι έγραψαν;

ΣF=m·αcm (1), Στ=Ι·αγων (2) και αcmγων·R (3)

Από τα 100 γραπτά είναι ζήτημα αν τα 5-6 συμβόλισαν σωστά και μίλησαν για την επιτάχυνση του σώματος Σ, οι περισσότεροι έδειχναν να μπέρδευαν την επιτάχυνση αυτήν με την επιτάχυνση του κέντρου μάζας, σε μια σύνθετη κίνηση στερεού. Και η εξίσωση (3) από πού προκύπτει; Είναι ζήτημα αν 5% έκαναν προσπάθεια να το δικαιολογήσουν; Χρησιμοποίησαν τη σχέση αυτή σαν γνωστή από το βιβλίο τους. Και βέβαια το βιβλίο την έχει αποδείξει για την περίπτωση της κύλισης ενός τροχού. Τι σχέση έχει εδώ;

Για σκεφτείτε συνάδελφοι, να υπήρχε η εξής παραλλαγή:

Το σώμα να κρέμεται από τον κύλινδρο ακτίνας 2R και το νήμα που ασκείται η δύναμη είχε τυλιχθεί γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R. Τι νομίζετε ότι θα έγραφαν οι μαθητές;

Οι μισοί (από αυτούς που το πάλεψαν) θεώρησαν ότι η τάση έχει το ίδιο μέτρο, με την τάση κατά την ισορροπία. Δεν μπορούσαν να σκεφτούν ότι, αν η τάση έχει το ίδιο μέτρο, τότε πώς επιταχύνεται το σώμα Σ τώρα, ενώ προηγουμένως ισορροπούσε;

Πόσα γραπτά είδα που για να βρουν την γωνιακή ταχύτητα, στο γ) ερώτημα, εφάρμοζαν ΑΔΜΕ!!! Πόσοι βρήκαν την γραμμική ταχύτητα ενός σημείου του νήματος που είναι τυλιγμένο στον μεγάλο κύλινδρο και για να βρουν την μετατόπιση του άκρου Α έγραψαν: x=υ·t, βρήκαν και 4m και ήταν ωραίοι!!

Να μην πω για το ποσοστό που ζητήθηκε. Το τι παραλλαγές διάβασα δεν λέγεται, αλλά είναι ζήτημα αν 20% των μαθητών κατάλαβε τι του ζητείται, άσχετα αν το έβγαλε. Οι περισσότεροι που έφτασαν μέχρι εκεί, προσπάθησαν να θυμηθούν διάφορες παραλλαγές κονσέρβα, όπως

Τέλος θα ήθελα να αναφερθώ στα διανύσματα. Εδώ και χρόνια έχουμε αποβάλλει τα διανυσματικά μεγέθη από τις εξετάσεις. Και επειδή δεν είναι και πολύ εύκολο αυτό, ωραία ζητάμε ΠΑΝΤΑ το μέτρο. Προσοχή μην χρειασθεί να σχεδιάσει ο υποψήφιος κάποιο διάνυσμα, ή να πει τέλος πάντων ποια είναι η κατεύθυνσή του!!!

Εύκολα λοιπόν τα θέματα; Ναι εύκολα. Αλλά θα μπορούσαν να είναι και πιο εύκολα, αρκεί να εξέταζαν Φυσική. Να μην επέτρεπαν την αντιγραφή. Είναι προαγωγικές εξετάσεις; Ωραία. Τι θεωρείται το πλέον εύκολο; Να μπει στις εξετάσεις, αλλά να πρέπει ο μαθητής να το γράψει. Το ελάχιστο. Αλλά κάτι να ξέρει.

Σήμερα ένα 40%-50% των μαθητών μας δεν μπορεί να γράψει ΤΙΠΟΤΑ. Τίποτα. Και λες, οι περισσότεροι από αυτούς, κάπου θα μπουν και σε λίγα χρόνια θα είναι πτυχιούχοι. Αλλά και αυτοί που δεν θα μπουν έχουν γνώσεις που να δικαιολογούν το Απολυτήριο Λυκείου; Δυστυχώς να παραδεχτούμε, ότι αυξάνεται κάθε χρόνο, ο αριθμός που αποφοιτούν, εντελώς αγράμματοι. Δεν ξέρουν Φυσική; Γιατί μήπως μπορούν να διατυπώσουν μια σκέψη ή να λύσουν και την πιο απλή εξίσωση;

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να θέσω σε συζήτηση κάποιες σκέψεις-προτάσεις (που ξέρω ότι δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές….)

1) Να σταματήσουμε στο πρώτο θέμα να εξετάζουμε τα παιδιά με ερωτήσεις κλειστού τύπου, ή αν επιμένουμε σε αυτές, να αυξηθεί πάρα πολύ ο αριθμός τους, αφού ελαφρύνει ΠΟΛΥ το επίπεδο δυσκολίας τους, εξετάζοντας τα πιο βασικά σημεία όλης της ύλης.

2) Στις ερωτήσεις που υπάρχει δικαιολόγηση να μην δίνονται μόρια, μόνο και μόνο με την εύρεση της σωστής απάντησης και μάλιστα σε ερωτήσεις, όπως αυτή του 2β. ερωτήματος. Αλήθεια πώς θα μπορούσε ένας μαθητής να βρει την σωστή απάντηση, αν δεν υπολόγιζε τη μεταβολή της κινητικής ενέργειας; Στο σημείο αυτό θα πρότεινα να ξαναδιαβαστεί η ανάρτηση : Ερωτήσεις με δικαιολόγηση. (με ψυχραιμία…)

3) Να αλλάζει η ύλη που διδάσκουμε και εξετάζουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα.(4-5 χρόνων;). Αν όχι όλη η ύλη, ένα μεγάλο μέρος της, έτσι ώστε και οι διδάσκοντες να υποχρεώνονται (γιατί;;;) να διδάσκουν τα ΒΑΣΙΚΑ και η επιτροπή των εξετάσεων να μην νιώθει, ότι τα πάντα έχουν ειπωθεί και ψάχνει, το εξεζητημένο θέμα.

4) Να ΑΥΞΗΘΕΙ η εξεταστέα ύλη (μην βαράτε, ξέρω ότι ακούγεται πολύ τρελό σήμερα με την κατάσταση που βιώνουμε…) Αλλά μόνο αν είχαμε να διδάξουμε π.χ. όλο το βιβλίο, το επίπεδο διδασκαλίας μας θα ήταν περισσότερο ήπιο, η ασκησιολογία για την ασκησιολογία υποχρεωτικά θα υποχωρούσε, η παπαγαλία και η κονσέρβα δεν θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον μαθητή να γράψει καλό βαθμό και η ικανότητα του μαθητή να σκέφτεται θα μπορούσε να καλιεργηθεί.

Υ.Γ.

Η παρούσα ανάρτηση είναι η 3η στη σειρά που προέκυψε με αφορμή τις φετεινές εξετάσεις και κλείνει από μένα το θέμα. Να είμαστε καλά, να ξεκουραστούμε το καλοκαίρι, ώστε να μπορούμε να δουλέψουμε την νέα σχολική χρονιά και δεν χανόμαστε. Του χρόνου τέτοια εποχή πιστεύω ακράδαντα ότι …. τα ίδια θα λέμε. Μην ανησυχείτε δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα!!!

Δυστυχώς…


2 σχόλια:

Miltos είπε...

Σωστά τα λες αγαπητέ Διονύση, μικρές και μεγάλες αλήθειες ακουμπάς.
Πολλές φορές στην ανάρτηση αυτή απέδωσες με τον καλύτερο τρόπο και τα δικά μου συναισθήματα.
Προκειμένου να ξεκαθαρίσω τη σκέψη μου επίτρεψέ μου να χρησιμοποιήσω αριθμούς.

1) Συμφωνώ για το πρώτο θέμα της πολλαπλής επιλογής (κάπου διάβασα της πολλαπλής αντιγραφής) ΝΑΙ να αυξηθούν οι ερωτήσεις, να γίνουν 10,20, όχι όμως με αιτιολόγηση γιατί τότε θα χρειάζονταν 3,5 ώρες. Δεν θαβλεπα αρνητικά οι εξετάσεις ειδικά στη Φυσική – και όποιο άλλο μάθημα- να γίνονται μόνο με 100 π.χ. ερωτήσεις πολαπλής επιλογής, πως γίνεται στον ΑΣΕΠ για τη Φυσική. Πως εκεί εμπιστευόμαστε με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής τους νέους δασκάλους;

2) Για το δεύτερο θέμα των εξετάσεων, ειπώθηκαν τις προηγούμενες μέρες αρκετά στις αναρτήσεις του ιστολογίου σου. Τώρα μην ζητάμε από πελαγωμένους μαθητές/τριες να είναι ακριβείς στις εκφράσεις τους. Έβλεπα και εγώ, παλαιότερα γραπτά που διέφεραν στο γράψιμο, στα σχήματα, στο αναλυτικό γράψιμο να διαφέρουν μέρα με νύχτα σχεδόν με άλλα, πλην όμως δεν είχα το τυπικό νόμιμο να αφαιρέσω μόρια. Έλεγα θα διαφοροποιηθούν στο μάθημα της έκθεσης.
Ξανά εδώ να πω τη γνώμη μου, πως θα μπορούσαν οι εξετάσεις να γίνουν με 10 ή 20 μόνο ερωτήσεις στυλ 2ου θέματος, χωρίς να λαμβάνει κανείς μόρια μόνο αν λέει ποιο είναι το σωστό.
Να θυμίσω, πως στις τμηματικές εξετάσεις του Α έτους στο Φυσικό Αθήνας, επί Αλεξόπουλου γίνονταν με δέκα μόνο ας πούμε παρόμοιες ερωτήσεις σε ένα δίωρο. Πως από τις δέκα αυτές ερωτήσεις ο Καίσαρας σχημάτιζε τη γνώμη αν μάθαμε να σκεφτόμαστε και αν ξέραμε τα βασικά στη Φυσική.
Θα αναφέρω μάλιστα, για την Ιστορία, ότι όσους φοιτητές/τριες βαθμολογούσε με 10 ή 9 τον Ιούνιο έβγαινε ανακοίνωση και τους καλούσε στο Γραφείο του να τους δώσει συμβουλές, να τους ενθαρρύνει και να τους καθοδηγήσει, ευελπιστώντας ότι μερικοί τουλάχιστον από αυτούς θα ανέβαιναν σε πανεπιστημιακή καριέρα, γεγονός που επαληθεύτηκε για τους πρώτους του έτους μου.
Όσο για την Άλγεβρα του 3β σωστά, ένα έμπειρο μάτι διέκρινε με πολλούς τρόπους τον σωστό τύπο, αλλά αν πήγαινες βαθμιαία να ελέγξομε το α, να ελέγξομε το β θόλωνες, έτρωγες την ώρα, και στη συνέχεια εκεί που θα΄ρχιζε η ανηφόρα του 3ου του 4ου θέματος, ο μέσος μαθητής είχε σπαταλήσει όλη τη ζωντάνια και την πνευματική ευφορία. Προσωπικά μου πήρε πάνω από 10 λεπτά να αποδείξω το σωστό τύπο. Μια ατυχέστατη επιλογή θέματος από την ΚΕΕ. Εξάλλου είδατε ποτέ να χρησιμοποιούμε ποτέ τόσο πολύπλοκους τύπους;

3) Για το τρίτο θέμα τα είπαμε, τα είδαμε τα σχόλια και σε ιστοσελίδες μεγάλης κυκλοφορίας. Τι φταίνε τώρα τα παιδιά αν η επιτροπή δεν ήταν σχολαστική;
Όταν πρωτοδούλεψα τα θέματα – βιαστικά, γιατί ήθελα απαντήσεις το συντομότερο-φαίνονταν ότι κάτι λειψό είχαν οι εκφωνήσεις, αλλά λες αυτό θέλουν και πας σαν το νερό στ’ αυλάκι. Από την άλλη μεριά, για το στιγμιότυπο, ότι χρόνια κυκλοφορεί σαν τρόπος λύσης σε βιβλία αποτελεί κατά καποιο τρόπο μια de facto κατάσταση, αναμενόμενη σε εξετάσεις μαθητών που διδάχτηκαν ότι για αυτό κάνουμε τούτο.
Στο τέλος μάλιστα, αρκετές φορές οι κατηχηθέντες ξεπερνούν τους κατηχητές. Εντυπωσιάστηκα κάποτε που μαθητής μου, άρχισε να αντιγράφει και το στυλ ομιλίας μου, χαρακτηριστικές λέξεις κλπ, όχι δεν κορόϊδευε!
Σε μια άλλη περίπτωση στο σχολείο, σε διαγώνισμα Χημείας, που ήθελα έναν συγκεκριμένο πιο σωστό τρόπο λύσης κατά τη γνώμη μου, δέχτηκα τα σχόλια παλαιότερου συναδέλφου που μου είπε: Ο Κορέσης – Ντάσης – ένα βιβλίο Χημείας μαγάλης κυκλοφορίας τότε- το λύνει έτσι, όπως το έλυσαν οι μαθητές, και δεν πρέπει να αγνοούμε τον τρόπο λύσης των βιβλίων που μελετούν οι μαθητές μας. Βρήκα λογική τη γνώμη του!
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑI γιατί ξεπέρασε λέι τους τόσους χαρακτήρες...

Miltos είπε...

ΣΥΝΕΧΕΙΑ από το προηγούμενο
4) Τι να πώ για το 4ο θέμα, είδαμε, πάθαμε και μαθαμε. Δικαιολογημένα, φίλε Διονύση, πολλά παιδιά ΔΕΝ κατάλαβαν προς τα πού πήγαινε το σώμα και το βάρος. Σωστά γράφτηκε στο ιστολόγιό σου, ότι ο όλος μηχανισμός έμοιαζε με εξωγήϊνο αντικείμενο UFU – όχι δεν το έγραψα εγώ- δικαίως μετά που οι απαντήσεις ήσαν και αυτές UFU. Σου λέει ο εξεταζόμενος άσε μη κάνουμε καμιά πατάτα, για αυτό και δεν σου είχαν σχήμα. Το κυριότερο είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών δυσκολεύεται αφάνταστα να κάνει απλά σχήματα, πόσο μάλλον αυτό που ήταν σύνθετο. Διότι κάνοντας το σχήμα και γράφοντας πάνω του μεγέθη, δεδομένες τιμές, η άσκηση μπαίνει σε τροχιά επίλυσης.
Να είμαι ειλικρινής και εγώ δίστασα για λίγο (ξεπέρασα το dt) να καταλάβω προς τα πού περιστρέφονταν ο διπλούς κύλινδρος, προς τα πού κινείται το σώμα.
Εδώ είναι που χρειάζονται οι έμπειροι συνάδελφοι που εισηγουνται τα θέματα, να προβλέψουν και εμμέσως να υποδείξουν την κακοτοπιά στους διαγωνιζόμενους, φτιάχνοντας ένα πιο απλό σχήμα στο οποίο θα φαίνονταν σε ποιο άξονα περιστρέφεται ο κύλινδρος – σχεδιάζοντας δυο ευδιάκριτες διχάλες – πως τόλεγε ο Ρήγας ο Βελεστιλνής στο απάνθισμα της Φυσικής …παίρνομε ένα καρπούζι και το σουφλίζομε κλπ (αξίζει να δούμε την παραγματική διατύπωση του Ρήγα)-
ΚΑΙ ακόμη να δώσει ένα σχήμα με δυο διαδοχικές θέσεις βάρους που ανεβαίνει, του κόμπου Α που μετακινείται δεξιότερα.
Τόσο σπουδαίο ήταν; Όχι, αλλά άμα σε πάρει η νύχτα φαλλάγι, παρακαλάς να μην ξημερώσει.

5) Απόλυτα συμφωνώ να αυξηθεί η ύλη με άλλο αναλυτικό πρόγραμμα ειδικά για τη Φυσική ΚΑΤ, να συγκεντρωθούν και άλλα κεφάλαια της Φυσικής – Κυκλώματα συνεχούς- Εναλλασσόμενα- και γιατί όχι και η ύλη της φυσικής γενικής παιδείας της Γ Λυκείου, με αντίστοιχο περιορισμό των συνόρων στα κύματα και στη μηχανική στερεού.